Ciężki moździerz w Ogrodzie Botanicznym (1944)
„Nie ma sensu doszukiwać się sensu w Powstaniu. Musiało być, jako coś koniecznego. A jeśli ktoś chce szukać sensu, niech sięgnie do osobistej wypowiedzi Józefa Korzeniowskiego, czyli Josepha Conrada, który opisał, jak po Powstaniu Styczniowym zobaczył kraj zbroczony krwią. Najlepszych rozstrzelano lub wywieziono na Sybir. A majątki skonfiskowano i całe rody znalazły się w skrajnej nędzy. Siedemnastoletnie chłopię zrozumiało wtedy, że to wszystko nie ma sensu i że trzeba się ratować, uciekać jak najdalej. Pięknie to Conrad opisał w „Lordzie Jimie”, gdy bohater skacze do morza z tonącego statku.
Nie wyskoczyłem ze statku, który nazywa się Polska”
Zob. Jan Kulma, Dykteryjki przedśmiertne, Warszawa 2014, s. 33-34.
Zapraszamy do zapoznania się z pięknym wywiadem opublikowanym na łamach Rzeczpospolitej – Plus Minus w dniu 31 VII 2019. Z Janem Kulmą rozmawia Jan Bończa Szabłowski.
